Ο Στράτης Μυριβήλης στην Καλαμάτα

Στις 12 Μαΐου 1957, ο Στράτης Μυριβήλης έδωσε μία διάλεξη στην Καλαμάτα, προσκεκλημένος  της Λαϊκής Βιβλιοθήκης Καλαμάτας, με θέμα '' Η λάμπα του Παλαμά ''. Τις εσπερινές ώρες, της ίδιας ημέρας, φιλοξενήθηκε από το ζεύγος Νίκου Π. Ρεμπουτζάκου, Μέλους του Δ.Σ. της Βιβλιοθήκης, όπου είχαν προσκληθεί και μερικοί φίλοι τους. Οι συζητήσεις που επακολούθησαν ήταν γύρω από λογοτεχνικά θέματα και σε κάποια στιγμή τον παρακαλέσαμε να μας αφηγηθεί τα της κηδείας του μεγάλου μας ποιητή Κωστή Παλαμά. Για τους νεώτερους, θα πρέπει να τονισθεί, ότι η συμμετοχή του κόσμου υπήρξε αθρόα και αποτέλεσε εκδήλωση αντιστάσεως εναντίον της Γερμανικής Κατοχής, ιδίως με τις απαγγελίες  πατριωτικών ποιημάτων από τον Άγγελο Σικελιανό με το '' Ηχήστε οι σάλπιγγες ... Καμπάνες βροντερές '' και του Σωτήρη Σκίπη '' Μέσ ' από τα κάγκελα, τ' αόρατα/της απέραντής μας φυλακής ''.

Την στιγμή  που ο Σικελιανός, μας αφηγήθηκε ο Μυριβήλης, απάγγειλε τον στίχο '' Σ' αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα'', έβαλε το χέρι του πάνω στο φέρετρο του Παλαμά. Μετά την κηδεία, πειράζοντάς τον, τον ρώτησαν. '' Ποιός αντιπροσώπευε την Ελλάδα, ο Παλαμάς ή  Εσύ που, εκείνη τη στιγμή, ακούμπησες το χέρι σου στο φέρετρο; ''.

Παρουσιάζω, πιο κάτω, μερικές φωτογραφίες του Μυριβήλη, από την ομιλία του στη Λαϊκή Σχολή (σήμερα Δημοτικό Πνευματικό Κέντρο -Πανταζοπούλειος Λαϊκή Σχολή) και από την περιήγησή του στην Παληόχωρα, στίς στροφές (''γανιές '', κατά τους Κουτσαβίτες), του δρόμου προς την Αλαγονία. Η περιήγηση πραγματοποιήθηκε με το αυτοκίνητο του αλησμόνητου φίλου Γιάννη Παπαχρήστου, μέλους της Λαϊκής Βιβλιοθήκης. Τον Μυριβήλη συνόδευαν το ζεύγος Ρεμπουτζάκου, ο Σπύρος Δεδούσης, ο Γιάννης Παπαχρήστου και ο γράφων τις αναμνήσεις, στον οποίον οφείλεται και η  παρουσιαζόμενη φωτογραφία (πορτραίτο) του μεγάλου συγγραφέα.

"Μπάρμπα" Γιάννης Ταβουλαρέας

Η καλή μας οικογενειακή φίλη κ. Ελένη Πρωτοπαπά, αρχαιολόγος και συγγραφέας, μου υπενθύμισε τον παλαιό μας φίλο, τον '' Μπάρμπα '' Γιάννη Ταβουλαρέα (1900 - 1995), τον επιλεγόμενο και ''σοφό''. Ήταν σταθερός φύλακας των αρχαιοτήτων της περιοχής της Καλαμάτας και παρευρισκόταν σε κάθε ανασκαφή θεμελίων, για την  ανέγερση πάσης φύσεως κτισμάτων, στην ιστορική συνοικία της  πόλης μας. Επέβλεπε  μήπως είχαν αποκαλυφθεί αρχαιότητες. Υπήρξε φίλος δικών μας και ξένων αρχαιολόγων, πολλοί από τους οποίους τον μνημονεύουν στις μελέτες τους, ισχυριζόμενος οτι αυτός τους είχε υποδείξει την τοποθεσία της ανασκαφής.
Παρουσιάζω, πιο κάτω, ένα βιβλίο του που αναφέρεται στην Παλιά Καλαμάτα, όπου γίνεται μνεία του τότε προσφάτου παρελθόντος της. (Βλπ. '' Θάρρος '', 9 Φεβρουαρίου 1995) όπου δημοσιεύεται η νεκρολογία που είχα γράψει, όταν εγκατάλειψε τον κόσμο τούτο. '' Γιάννης Ταβουλαρέας,' ο Σοφός ' .''
Παρουσιάζονται μερικές φωτογραφίες του Κυρ Γιάννη του Ταβουλαρέα, όπου αυτοπαρουσιάζει ο ίδιος τον εαυτό του...

Ο Gerhard Rohlfs στην Καλαμάτα

    Το 1969 συναντήθηκα στο Ξενοδοχείο REX με τον, διεθνώς γνωστό, Καθηγητή  της  Ρομανικής Φιλολογίας και Γλωσσολογίας, στα Πανεπιστήμια Τύμπινγκεν και Μονάχου, Gerhard Rohlfs, έπειτα από σύσταση του πολύ αγαπητού φίλου Δημητρίου Ι. Γεωργακά, (1908-1990) γνωστού,  και αυτού, Καθηγητού Γλωσσολογίας  και Τοπωνυμιολογίας στην Αμερική. Ο αείμνηστος G.Rohlfs (1892-1986) είχε μελετήσει, επί τόπου, τα ελληνικά των ελληνικών κοινοτήτων της Κάτω Ιταλίας (Καλαβρίας, Απουλίας και των άλλων περιοχών), έχοντας γράψει πλήθος μελετών και ένα τρίτομο Λεξικό.Έπειτα από λίγο, ήλθε στο  REX o Patrick Leigh Fermor(1915-2011), γνωστός μου από τις αρχές της δεκαετίας του 1960, που επέβλεπε την κατασκευή του σπιτιού του στην Καρδαμύλη. Πήγα και τον χαιρέτησα και τον ρώτησα αν ήθελε να του γνωρίσω το ηλικιωμένο ζεύγος, με το οποίο καθόμουν. Με ρώτησε ποίοι ήταν και του απάντησα ότι επρόκειτο για τον Καθηγητή κ. Rohlfs και την σύζυγό του Marianne. Τότε, σηκώθηκε αμέσως και πήγαμε να γίνουν οι σχετικές συστάσεις. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, προηγουμένως είχα πει στο ζεύγος  Rohlfs για την έλευση του κ. Leigh Fermor στο ξενοδοχείο, τα βιβλία του οποίου γνώριζαν. Ο Βρετανός συγγραφέας γνώριζε, επίσης, για το τεράστιο  έργο του Γερμανού Ρομανιστή στα ελληνικά χωριά της Κάτω Ιταλίας και δεν έχασε την ευκαιρία να μας προσκαλέσει να τον επισκεφθούμε στην Καρδαμύλη, στο νεότευκτο σπίτι του, όπερ και εγένετο μετά δύο ήμερες. Οι πέντε φωτογραφίες, τις οποίες παρουσιάζω, που είχαν ληφθεί από την κ. Rohlfs, δείχνουν την εγκαρδιότητα της υποδοχής από τον αγαπητό φίλο Paddy. 

Θα πρέπει να τονισθεί ότι ο Rohlfs είχε δείξει με τις έρευνές του, ότι τα ελληνικά της Κάτω Ιταλίας είχαν τις ρίζες τους στα αρχαία ελληνικά και όχι στα βυζαντινά, όπως ισχυρίζονταν άλλοι μελετητές.     Ο καθηγητής Rohlfs είχε διωχθεί από το ναζιστικό καθεστώς και για να απαλύνει κάπως το κακό, που είχε προκαλέσει ο Γερμανικός Στρατός Κατοχής στην Ελλάδα, βοήθησε μία κοπέλα, από τη Μεσσηνία, να σπουδάσει στη Γερμανία. Ο Καθηγητής Gerhard Rohlfs ήταν μέλος πολλών Ακαδημιών ως και Τιμής ένεκεν Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών και Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. 

    Στο περιοδικό ''Εκφραση'', Ιούνιος 1995, τεύχος 12, έχω παρουσιάσει ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του G.Rohlfs. '' O Gerhard Rohlfs και η Μεσσηνία. Μία μελέτη του για τις Ελληνικές παροιμίες. ''

Νίκος Ι. Ζερβής, Gerhard Rohlfs, Patrick Leigh Fermor

Στην είσοδο της κατοικίας του Patrick Leigh Fermor

Ο C. M. Woodhouse στην Καλαμάτα

 Στα τέλη του Αυγούστου του 1972  επισκέφθηκε την Καλαμάτα ο  C.M.Woodhouse (1917-2001), φιλοξενούμενος του ζεύγους Βασιλείου και Αγνής Παπαδοπούλου. Την εποχή εκείνη ο Woodhouse είχε επισκεφθεί την Ελλάδα,  υπό την ιδιότητα του βουλευτή του Εργατικού Κόμματος, ήταν αντίθετος του καθεστώτος των Συνταγματαρχών και τελούσε υπό στενή παρακολούθηση. (βλπ. ''Το Βήμα '' 9.9.1972). Για την άφιξή του και αναχώρηση από την πόλη μας  (βλπ. ''Θάρρος ''  29 και 30 .8.1972).
Τις βραδυνές  ώρες, των δύο ημερών που έμεινε στην Καλαμάτα, το ζεύγος Παπαδοπούλου είχε προσκαλέσει ελάχιστους φίλους τους  προκειμένου να παρευρίσκονται  στην εκεί παρουσία του Woodhouse. Ως ήταν επόμενο,  η συζήτηση περιστράφηκε  σε ελληνικά θέματα και, μάλιστα, γύρω από την Επανάσταση του 1821. Τότε ο Βρετανός  συγγραφέας,καθηγητής Πανεπιστημίου και πολιτικός, μας εξέπληξε με την αναφορά του στο δημοτικό άσμα, πού είχε τραγουδήσει ο Μακρυγιάννης  ενώπιον του Γκούρα και του Παπακώστα.

                        Ο Ήλιος εβασίλεψε 
                                 -Έλληνα μου, βασίλεψε
                                                        και το Φεγγάρι εχάθη
                       κι᾿ ο καθαρός Αυγερινός που πάει κοντά την Πούλια,
                       τα τέσσερα κουβέντιαζαν και κρυφοκουβεντιάζουν.
                       Γυρίζει ο Ήλιος και τους λέει, γυρίζει και τους κρένει

                       "Εψές οπού βασίλεψα πίσου-από μια ραχούλα,

                       άκ᾿σα γυναίκεια κλάματα κι᾿ αντρών τα μυργιολόγια
                       γι᾿ αυτά τα ᾿ρωϊκά κορμιά στον κάμπο ξαπλωμένα,
                       και μέσ᾿ το αίμα το πολύ είν᾿ όλα βουτημένα.
                       Για την πατρίδα πήγανε ᾿σ τον Άδη, τα καϊμένα".

 Ο  C.M.Woodhouse, στα χρόνια της Κατοχής, ήταν υπαρχηγός και στην συνέχεια αρχηγός της Βρετανικής Στρατιωτικής Αποστολής στην Ελλάδα.  Έχει γράψει πλήθος βιβλίων για την Ελλάδα και την Ιστορία της, τα οποία έχουν μεταφρασθεί και στα ελληνικά, όπως  '' Το Μήλον της ΄Εριδος '' (1948), Ο Αγώνας για την Ελλάδα 1941-1949 '' (1976), '' Η Ναυμαχία του Ναβαρίνου" (1965 ), '' Η Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας '' ( 1968) και πολλά άλλα. Ας επιτραπεί,εδώ, να μνημονεύσω ότι στα '' Μεσσηνιακά Γράμματα '', Γ' Τόμος,της Λαϊκής Βιβλιοθήκης Καλαμάτας (1981) σ.17-32, έχει δημοσιευθεί μετάφρασή μου της μελέτης του Woodhouse '' 'Το Ατυχές Γεγονός', η Ναυμαχία του Ναβαρίνου, 20 Οκτωβρίου 1827 ''.                                                    
Παρουσιάζω τρεις φωτογραφίες από την αναχώρηση του Βρετανού βουλευτή από την Καλαμάτα.